Als Sales Engineer bij ACO weet Rieks Hulst hoe belangrijk watermanagement is. In deze blog vertelt hij hoe gemeentes bewoners kunnen betrekken bij de klimaatadaptieve inrichting van de openbare ruimte.
Klimaatadaptieve inrichting openbare ruimte
Het klimaat in Nederland verandert. De vraag is hoe we hiermee omgaan. Hoe maken we ons klaar voor de toekomst? Gemeenten hebben een klimaatopgave zodat in 2050 het stedelijk gebied in Nederland klimaatbestendig, water- en hitte robuust ingericht is en beheerd wordt. Wat een opgave! Om een klimaatadaptieve omgeving te maken moet de schop de grond in en ervaren omwonenden hinder en overlast van de bouwwerkzaamheden. Door bewoners te betrekken in het bouwproces kun je draagvlak creëren. Maar hoe doe je dat? Met deze blog wil ik je graag inspireren.
Creëer bewustzijn voor klimaatverandering
Klimaatverandering is voor veel mensen nog een ver-van-mijn-bed-show. Ze hebben het idee dat de organisaties die zich bezighouden met waterbeheer daarin gewoon ontzettend goed zijn. En dat klopt! Maar de komende jaren is er meer nodig. Door mensen bewust te maken van wateroverlast bij hevige buien, en die voorbeelden hebben we helaas al, kun je het concreet maken. Sluit bijvoorbeeld aan op wat mensen belangrijk vinden; het voorkomen van natte voeten en voorkomen van ondergelopen huizen.
We weten dat door bebouwing steeds meer oppervlak verhard wordt waardoor regenwater niet kan infiltreren in de bodem. Hierdoor neemt de druk op de capaciteit van het riool toe. Om wateroverlast te voorkomen en het riool te ontlasten kun je hemelwater vanaf harde oppervlakken opvangen en hoog aan het oppervlak naar de wadi’s leiden met lijnafwateringsgoten. Wadi’s dragen bij aan een natuurlijkere waterhuishouding en zorgen ervoor dat regenwater blijft waar het valt, ze helpen het grondwaterpeil hoger te houden en ontlasten de riolering. Om bewoners van jouw dorp of stad te betrekken bij de klimaatopgave kun je een stuk bewustzijn creëren door de lijnafwateringsgoot te voorzien van een roosterafdekking die letterlijk het droge zandlandschap weergeeft, zoals dat bijvoorbeeld gedaan is bij de klimaatadaptieve woonwijk in Voorthuizen. Of kies voor een roosterafdekking die de afstroom van het hemelwater naar de wadi’s symboliseert, zoals de gemeente Horst aan de Maas dat deed toen zij klimaatadaptieve maatregelen trof in de woonwijk Stuksbeemden.
Maak klimaatadaptatie leuk met een wedstrijdelement
Naast een standaard verkrijgbaar rooster kun je bewoners van jouw gemeente betrekken door mee te denken in het ontwerp van de openbare ruimte. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om roostergoten te voorzien van een uniek ontwerp. Zo kun je bijvoorbeeld lokale kunstenaars betrekken bij het ontwerpen van roosterafdekkingen. Op verschillende plekken in Hengelo (OV) liggen inmiddels in staal gefreesde tekeningen en gelaserde teksten in de centrumstraat. Een ander inspirerend voorbeeld is de herinrichting van het centrum in Krabbendijke, waar een ontwerpwedstrijd voor het rooster werd uitgeschreven voor 6- tot 12-jarige kinderen. Meer informatie over deze ontwerpwedstrijd voor kinderen in Krabbendijke tref je hier aan.
Samen met bewoners ontwerpen
Door bewoners mee te laten doen vanuit hun eigen motivatie, betrek je ze bij de klimaatopgave van jou gemeente. Zo is er in Leiden voor en door bewoners een multifunctioneel en klimaatadaptief stadsplein ontworpen. Dit stadsplein ligt bovenop het dak van een parkeergarage. Op het plein is gekozen voor organische vormen, de groene eilanden. Om het gras en de bomen hier het hele jaar te voorzien van voldoende water is er een actieve waterbuffer gemaakt met lijngoten, welke het water transporten naar infiltratiekratten. Door de bewoners te betrekken bij het project ontstond er draagvlak. Het is heel mooi om te zien hoe dit plein in gebruik is genomen door bewoners, dat er kinderen spelen en mensen verblijven en recreëren. Wil je meer weten over dit project? Bekijk dan deze referentiecase.
Klimaatverandering: overheden en de bouw moeten aan de bak
In 2050 moet het stedelijk gebied in Nederland klimaatbestendig, water- en hitte robuust ingericht en beheerd worden. De komende jaren moet de bouw dus flink aan de bak. Omdat verdroging van het groen in stedelijk gebied een even groot thema is als het riool ontlasten heeft ACO het Intelligent Duurzaam Stedelijk Afwatering Systeem (I-DSAS) ontwikkeld. Hiermee wordt het gebied beschermd tegen overvloedig hemelwater, wordt hittestress beperkt en wordt de riolering ontlast tijdens hevige neerslag. Lees meer hierover in mijn blog "Intelligent Duurzaam Stedelijk Afwateringssysteem".
Klimaatbestendige tuinen
De meeste huizen in Nederland zijn rijtjeswoningen waarvan de tuinen de laatste decennia steeds kleiner worden. Het plaatsen van de kliko op eigen terrein is er vaak al een probleem. Wat moet je als tuinbezitter dan met een regenton, die al een ouderwets imago heeft en mooi zijn ze ook al niet te noemen (al valt er over smaak niet te twisten)? Wil je weten hoe je ook op een andere manier klimaatbestendige tuinen kunt maken? Lees dan de blog van mijn collega André over klimaatbestendige tuinen.
Meer weten of advies nodig?
In een wereld die verandert hechten wij veel waarde aan persoonlijk advies en samen presteren. Daarom zijn wij jouw gratis kennispartner op het gebied van watermanagement. Dat noemen we #askACO. Zullen we schouder aan schouder gaan staan en kijken hoe we samen jouw dorp of stad mooier, leefbaarder en klimaatbestendig kunnen maken?